Lụa Vạn Phúc - Lụa tơ tằm

[Lụa vạn phúc]Nghe tiếng làng lụa vạn phúc (TP. Hà Đông - Hà Tây), nhiều du khách nước ngoài về tận nơi tìm mua nhưng lại thất vọng vì sản phẩm mua được có xuất xứ từ... Trung Quốc. “Chiêu” lừa khách chỉ vì lợi nhuận trước mắt này đang “giết” chết làng lụa nổi tiếng một thời...

Đặc điểm của loại lụa Tàu là dễ nhăn và nhàu, vừa nhúng vào nước đã phai màu, nhão vải và nhanh bị mủn... Chị Thanh, một khách hàng mua phải lụa “dởm” ở Vạn Phúc bức xúc: “Mình mua vài mét lụa Vạn Phúc về tặng cho người thân, tiện thể mua thêm vài mét may áo nhưng chỉ giặt vài lần đã thấy bục vải, nhầu nhĩ, nhăn nheo...”. Theo nghệ nhân Triệu Văn Mão, lụa Vạn Phúc “xịn” kéo mạnh, mép vải cũng không bị xô hay rạn, lụa không pha thì rút một sợi ra đốt, than sẽ rụng lả tả chứ không giữ nguyên sợi... Nhưng chỉ những người trong nghề mới phân biệt được, còn người mua thì rất khó nhận ra đâu thật đâu giả.

Qua khảo sát của chúng tôi, vải lụa trong một số cửa hàng ở làng Vạn Phúc lại dễ dàng tìm thấy ở chợ Đồng Xuân, Ninh Hiệp (Hà Nội) với giá rẻ... bèo, 20.000 - 30.000 đồng/mét. Còn tại làng Vạn Phúc, vải lụa giá 20.000 đồng/mét, khăn lụa dệt sẵn giá 40.000 đồng/chiếc... được bày bán nhan nhản; trong khi lụa cao cấp, chất lượng tốt có thể lên tới 200.000 - 250.000 đồng/mét. Theo một chủ cửa hàng, nếu gặp khách hàng “mù mờ” có thể chặt chém gấp 2 – 3 lần.

Nhiều chủ hàng ở đây tiết lộ, nói là lụa gia truyền, lụa dệt thủ công... để đánh vào tâm lý khách hàng chứ thực chất là “made in China”. Ngay nhiều cửa hàng trên phố cổ Hà Nội cũng bán vải lụa Trung Quốc dưới cái danh Vạn Phúc.

Mặt hàng dệt tơ lụa Vạn Phúc rất đa dạng, phong phú với nhiều loại: Lụa, là, gấm, vóc, vân, the, lĩnh, bằng, quế, đoạn, sa, kỳ, cầu, đũi... với đủ chủng loại màu sắc. Mỗi loại sản phẩm có một cách dệt riêng và được sử dụng vào các mục đích khác nhau. Tuy nhiên, do dệt một tấm lụa mất nhiều thời gian, giá thành lại cao nên có những người chỉ muốn mượn danh Vạn Phúc để kinh doanh hàng kém chất lượng. Cái tiếng xấu ấy đã làm những cửa hàng bán lụa thật ở Vạn Phúc dở khóc, dở mếu. Một số chủ cửa hàng bán lụa chính gốc Vạn Phúc cho biết, lụa và đũi thậm chí có thể giặt bằng xà phòng và máy giặt mà không sợ bị hỏng, vải không nhăn và không có hiện tượng bị phai màu. Một số bí quyết để phân biệt được lụa Vạn Phúc và lụa Tàu: Lụa Tàu thường rộng khổ (trên 1 mét), có hoa dệt mà không có hoa in, khi đốt không cháy tan và không có mùi khét như mùi tóc. Còn lụa chính gốc làng Vạn Phúc nhỏ khổ hơn (90 - 97cm), có hoa dệt và hoa in trên lụa, khi đốt cháy tan và có mùi khét như mùi tóc cháy.